Learnspot podcasts

Onder palliatieve zorg valt alle zorg en ondersteuning die erop gericht is de man of vrouw met een levensbedreigende ziekte (en zijn naasten) een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te geven. Palliatieve zorg is aan de orde als de ziekte waaraan de patiënt lijdt ongeneeslijk blijkt te zijn. Dat kan bij voorbeeld kanker zijn, maar ook COPD, hartfalen of dementie.

Er is in palliatieve zorgverlening niet alleen aandacht voor de lichamelijke klachten waarmee de zieke tijdens het vervolg van de ziekte te maken kan krijgen. Er is ook aandacht voor de psychische, sociale en/of spirituele problemen die zich bij de patiënt en/of zijn naasten (kunnen) voordoen. Palliatieve zorg wordt daarom weleens ’totale zorg’ genoemd: zorg voor zowel lichaam als geest en ziel. ‘Een comfortabel ziek- en sterfbed’ is te allen tijde het belangrijkste doel van de betrokken zorgverleners.

In deze aflevering komen de vier verschillende fasen van palliatieve zorg aan bod. Fase 1: ziektegerichte palliatie. De ziekte wordt behandeld zonder dat er genezing mogelijk is. Fase 2:  symptoomgerichte palliatie. De focus ligt op het verlichten en onder controle houden van de symptomen. Fase 3: palliatie in de stervensfase. Fase 4: nazorg.

Ook worden er vragen beantwoord als: Wanneer begint palliatieve zorg? Hoe lang blijf je de ziekte bestrijden? Hoe neem je de client mee? Ben je altijd op tijd om de juiste fases te markeren? Hoe licht je familie in als de stervensfase begint? En wat doet het met jou als zorgverlener? De komende 15 minuten krijg je antwoord op deze en nog meer vragen.

Beroepsethiek is de ethiek die betrekking heeft op het professionele handelen en de systematische bezinning op de vraag of in het beroep het goede wel gedaan wordt. Beroepsethiek is de set van normen en waarden die richtinggevend zijn voor het beroepsmatig handelen. Deze normen en waarden zijn vastgelegd in onder meer beroepscodes, standaarden en protocollen.

In deze betekenis is het eigenlijk beter te spreken van beroepsmoraal. Deze beroepsmoraal hoeft niet samen te vallen met de persoonlijke moraal van de beroepsbeoefenaar of met de publieke moraal. Bestaat er een conflict tussen de persoonlijke en de professionele moraal, dan kan dat leiden tot gewetensbezwaren. Een ethisch dilemma is een situatie waarin meerdere waarden tegelijkertijd in het spel zijn die tegengestelde acties voorschrijven.

In deze aflevering bespreken we de dillema’s waar bijna iedere zorgverlener in de palliatieve zorg soms zelfs dagelijks mee wordt geconfronteerd. Ook worden er vragen beantwoord als: Bestaan ‘lastige’ families? Als de client te ziek is om te behandelen, doe je dat dan nog als de familie dat wel wil? Ben je opgewassen tegen de artsen? Heb je wel eens wakker gelegen van een Ethisch dilemma? De komende 15 minuten krijg je antwoord op deze en nog meer vragen.

Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt (die zich in de laatste levensfase bevindt) om het lijden te verlichten. Vaak gebeurt dat door toediening van sedativa zoals Midazolam. De palliatieve sedatie is een onderdeel of sluitstuk van palliatieve zorg tijdens de stervensfase van een patiënt als het overlijden binnen één tot twee weken wordt verwacht. De patiënt wordt niet meer behandeld zodat deze uiteindelijk aan zijn/haar ziekte overlijdt.

In deze podcast vertelt Gastspreker Bob van Ekdom, Specialist ouderengeneeskunde bij Stichting Zorgcentra Rivierenland over het verschil tussen palliatieve sedatie en euthanasie. Wat proportionele sedatie is en wanneer de stervensfase begint. Bob legt de werking uit van Midazolam en Morfine. En hij geeft antwoord op de vraag waarom de rol van verzorgenden en verpleegkundigen belangrijk is. Ook onderwerpen als intermitterende sedatie en de pijnladder worden besproken. De komende 30 minuten krijg je uitgebreid uitleg over deze en nog meer onderwerpen.

Er zijn verschillende gevoelens, verschillende situaties en iedereen reageert weer anders op iedere casus. Hoe ga je als zorgprofessional met je gevoelens om als je werkt in de palliatieve en terminale zorg? Vind je dat je de juiste zorg biedt in de stervensfase van een client? Mag je huilen als een client overlijdt? Hoe hou je oog voor elkaar? En ook normen, waarden en geloof spelen vaak een belangrijke rol. 

In deze aflevering geven wij je in 23 minuten antwoord op deze en nog meer vragen. En vertellen gastsprekers Hanneke van Geenen, gastvrouw bij Zorgcentra de Betuwe, en Sandra van Ommering, geestelijk verzorger bij Zorgcentra de Betuwe, over hun gevoelens en ervaring in de palliatieve en terminale zorg.

Wat is je ervaring in de palliatieve zorg in Nederland als je zelf een andere cultuur hebt? Hoe kijken we als zorgprofessional aan tegen andere culturen in de palliatieve fase? Misschien weten we te weinig over andere culturen of hoe we de juiste zorg bieden in de stervensfase. Hoe kunnen we leren om er op de juiste manier mee om te gaan? Geloof speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol. Het afscheid van een dierbare is in andere culturen vaak anders dan in de Nederlandse cultuur.

Volgens onze gastspreker is de Nederlandse zorg goed, maar het gaat vooral om bepaalde gewoontes die verschillen. Bijvoorbeeld eten. Eten is belangrijk in veel culturen. Of een man die sterverende is vanwege zijn cultuur liever geen verzorging van een vrouwelijke verpleegkundige wil.

De komende 26 minuten vertelt gastspreker Jamaa Hamadi, docent bij ROC Rivor je in deze podcast er meer over.